Co financiamento de:
/ Recursos Técnicos / Guías e Notas Técnicas

NTP 1168: Perda de carga asociada a muestreadores e elementos de retención na mostraxe de axentes químicos

08-02-2022 - INSST

Esta NTP proporciona información que facilita o traballo na estratexia de mostraxe para a realización de medicións na avaliación de axentes químicos. O coñecemento da perda de carga que achega o conxunto muestreador e elemento de retención facilita a selección da bomba para que a medición sexa fiable.

A maioría dos métodos empregados para realizar a avaliación dos riscos derivados da exposición laboral por inhalación a un axente químico conleva a medición das concentracións do axente químico en aire para a súa comparación co valor límite ambiental (VLA) (Real Decreto 374/2001, do 6 de abril, sobre a protección da saúde e seguridade dos traballadores/as contra os riscos relacionados cos axentes químicos durante o traballo).

A realización de estudos toxicolóxicos e epidemiolóxicos para determinadas substancias deu lugar á redución dos VLA das mesmas, facendo necesario obter maiores volumes de mostraxe que os que viñan utilizando ata o de agora que permitan asegurar a fiabilidade da medición, o que implica aumentar o caudal e/ou o tempo de mostraxe.

Debido a isto, as características no que se refire ao tempo de autonomía de funcionamento e ao mantemento do caudal coa variación da perda de carga das bombas de mostraxe han de adaptarse a estas novas esixencias, sendo a selección das mesmas unha parte fundamental dentro da estratexia previa á realización da mostraxe.

Para unha correcta selección da bomba hai que ter en conta varios factores: o tipo de mostraxe (ambiental ou persoal), os axentes químicos presentes no aire e as súas características, os valores límite e o seu período de referencia, a fracción a muestrear se se trata dun aerosol (respirable, torácica ou inhalable), o elemento de retención que se vai a utilizar, os caudais e tempos de toma de mostras recomendados no método e as condicións ambientais durante a mostraxe.

O aspecto que máis vai influír na elección da bomba de mostraxe é o conxunto de muestreador e elemento de retención, que proporciona unha perda de carga que pode chegar a imposibilitar a realización da mostraxe, se non se tivo en conta previamente. A efectos desta NTP, considéranse muestreadores os dispositivos que captan o axente químico presente no aire que o rodea, xa sexan os tubos empregados na mostraxe de gases e vapores (figura 1) ou os diversos dispositivos empregados na mostraxe de materia particulada (figura 2). O termo "elemento de retención" neste documento aplícase tanto aos diversos recheos dos tubos de mostraxe de gases e vapores onde o contaminante queda adsorbido, como aos filtros e escumas que se colocan no muestreador, onde se deposita o axente químico.

A perda de carga vén definida na norma UNEEN- ISO 13137 como “a diferenza entre a presión ambiente e a presión na entrada da bomba, para un caudal constante”. A perda de carga tamén se denomina caída de presión e mídese cun medidor de presión diferencial a través do muestreador, o elemento de retención e o tubo.

É importante ter en conta que a perda de carga vai variar segundo varíe o caudal. En muestreadores que se poidan utilizar a distintos caudais, é fundamental, por tanto, coñecer a perda de carga correspondente ao caudal ao que se vai a muestrear. Nos manuais de instrucións das bombas de mostraxe aparece a perda de carga máxima que soporta a bomba a uns caudais determinados. Nalgunhas ocasións, aparecen tamén varios valores para un mesmo caudal, un deles para un tempo determinado, xeralmente de 8 horas de funcionamento da bomba. Doutra banda, esta perda de carga máxima soportada pola bomba cando se adquire, vai ir diminuíndo co paso do tempo. A proba para 2 Notas Técnicas de Prevención verificar o mantemento do caudal coa variación da perda de carga, establecida no punto 7.10 da norma UNE-EN- ISO 13137, vai permitir verificar se se manteñen estes parámetros ou se hai que limitar o uso da bomba a unha perda de carga menor que a indicada polo fabricante. É posible que noutros caudais a bomba non perdese capacidades e a limitación só afecte a determinados caudais. Estes condicionantes terán que terse en conta para seleccionar a bomba coa que implementar a estratexia de mostraxe.

Outra consideración que se debe valorar na mostraxe de axentes químicos é que a perda de carga inicial achegada ao comezo da mostraxe vai ir incrementando a medida que se vaia depositando o axente químico no elemento de retención, xa que o paso do aire vaise obstruyendo, polo que haberá que contar cunha marxe suficientemente ampla da perda de carga máxima que soporta a bomba a ese caudal e a inicialmente achegada na mostraxe, que permita seguir mantendo o caudal dentro do límite de variación de ± 5% que indica a norma UNE-EN- ISO 13137 respecto do caudal inicial.

Os caudais verifícanse ao comezo e ao final da mostraxe, xeralmente con muestreadores e elementos de retención sen cargar, pero débese ter en conta que, durante a toma de mostras, a perda de carga vai incrementándose. Actualmente existen no mercado bombas que si permiten manter o control tanto do caudal como da perda de carga durante o proceso de toma de mostras, o que serviría ao técnico de prevención para verificar se a perda de carga está a aproximarse ao límite tolerado pola bomba e adoptar as medidas pertinentes, como reducir o tempo de mostraxe ou realizar mostraxes consecutivas.

Por último, dentro dos catro aspectos que inflúen no cálculo da incerteza do volume de aire muestreado, atópanse a estabilidade do caudal durante a toma de mostras e a variabilidade das lecturas na verificación do caudal da bomba. Por tanto, a incerteza da mostraxe tamén se vai a ver afectada pola perda de carga que achegue o conxunto muestreador e elemento de retención.

ligazón á NTP 1168: Perda de carga asociada a muestreadores e elementos de retención na mostraxe de axentes químicos

Empregamos cookies de terceiros para xenerar estatísticas da audiencia (GOOGLE ANALITICS), para o traductor de idiomas (GOOGLE), acollido a “Privacy Shield”.
Se continuas navegando estarás aceitando o seu emprego. Aceptar | Mais información
Confederación Intersindical Galega - Miguel Ferro Caaveiro 10, Santiago de Compostela Versión anterior da páxina Foros Biblioteca Privacidade RSS